ملی شدن اینترنت با «جین» / از شایعه تا واقعیت

در بیست و چهارم ماه گذشته حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، از اجرایی شدن "سند همکاری‌های ۲۵ ساله ایران و چین" خبر داد. موضوع سند همکاری ایران و چین به سال ها قبل بر می‌گردد‌، به زمانی که شی جین پینگ، رییس جمهوری خلق چین پنج سال پیش در دیدار رهبر معظم انقلاب موضوع توافق ایران و چین برای روابط استراتژیک ۲۵ ساله را مطرح کرد. این دیدار ۱۱ روز پیش از توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ در تاریخ ۱۱ تیر برگزار شد.

از سال ۱۳۹۸، این سند مورد بحث قرار گرفت و چند متن پیش‌نویس، میان دو کشور رد و بدل شد، اما دولت در روز ۳ تیر ۱۳۹۹ به طور جدی به این سند پرداخت و در جلسه هیات دولت به ریاست حسن روحانی، پیش‌نویس نهایی برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های جامع ایران و چین را بررسی و تایید کرد. در این نشست به وزارت خارجه ماموریت داده شد که، طی مذاکرات نهایی با طرف چینی، بر اساس منافع متقابل بلندمدت، این برنامه را به امضای طرفین برساند.

پیرو این جلسه، در هفتم فروردین ۱۴۰۰ در مراسمی در تهران سند مذکور به امضای محمدجواد ظریف، وزیر خارجه وقت ایران و وانگ ئی، وزیر خارجه چین، رسید.

با این وجود جزئیات سند ۲۵ ساله همکاری‌های مشترک ایران و چین منتشر نشده است. مسئولان دلیل این پنهانکاری را ملاحظات سیاسی و جلوگیری از سواستفاده دشمنان عنوان می کنند.

اما گفته‌ها حاکی از آن است که، این سند توافقی سیاسی، استراتژیک و اقتصادی میان  جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت، شرکت ملی صادرات گاز، شرکت ملی صنایع پتروشیمی، زیرساخت‌های ایران و همکاری نظامی، امنیتی، فرهنگی و قضایی است.

شاید منشا این گفته ها، متنی باشد که ۴ سال و نیم قبل به زبان انگلیسی در وب‌سایت رسمی رییس جمهوی ایران منتشر شده است. تاریخ انتشار این متن ۲۳ ژانویه ۲۰۱۶ (سوم بهمن ۱۳۹۴)، حدود ۶ ما پس از سفر رییسجمهوری چین به ایران است.

برخی گمانه زنی ها حاکی از آن است که علاوه بر موراد ذکر شده، ایران و چین در حوزه های اینترنت و فضایی نیز همکاری خواهند داشت.هر چند وزیر ارتباطات چند روز پیش در پاسخ به یکی از کاربران فضای مجازی، همکاری با چین برای راه‌اندازی اینترنت ملی، را شایعه‌ای بی اساس دانست. اما برخی نمایندگان مجلس از این همکاری بحث های به میان آورده اند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در اینستاگرام  به این اخبار که انتقاد کاربران فضای مجازی را برانگیخته است و در پاسخ به کاربران که مساله ملی کردن اینترنت توسط چین را مطرح کرده بودند،  پاسخ داد و گفت: این شایعات بی‌اساس است.

مسوولان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات پیشتر اعلام کرده‌اند که در تفاهم‌نامه چنین چیزی وجود ندارد. همواره یکی از حوزه‌های تجاری بین ایران و چین مربوط به فناوری اطلاعات است و شرکت‌های چینی یکی از مجموعه‌های پیشرو در عرصه تکنولوژی‌های ارتباطی هستند.

هر چند وزیر ارتباطات چند روز پیش  همکاری با چین برای راه‌اندازی اینترنت ملی، را شایعه‌ای بی اساس دانست. اما برخی نمایندگان مجلس از این همکاری بحث های به میان آورده اند.

از جمله نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ در فروردین ماه امسال با اشاره به جزئیات سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین اعلام کرد: «با کمک چین باید بر فضای مجازی خود حاکمیت داشته باشیم».

همچنین روز گذشته یزدی‌خواه، نماینده مجلس نیز طی سخنانی خواستار استفاده از تجربه چین در بحث توسعه شبکه ملی اطلاعات شد