سقط جنین در ایران دخترانه شد؟ مجازات سِقط عمدی چیست

رئیس اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت، جزئیات دستورالعمل‌ «حفظ و مراقبت از جنین سالم» را که اخیرا از سوی وزیر بهداشت به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شده است، تشریح کرد.

دکتر صابر جباری رییس اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت درباره دستورالعمل‌ «حفظ و مراقبت از جنین سالم» که توسط وزیر بهداشت ابلاغ شده است، گفت: ماده ۵۳ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت که این دستورالعمل با توجه به آن ابلاغ شده است، درباره بررسی ناهنجاری‌های کروموزومی جنین در مادران باردار است که بر اساس این دستورالعمل؛ استانداردسازی و هدفمند می‌شود.

وی افزود: پیش از ابلاغ دستورالعمل، فرایند به گونه‌ای بود که به‌ورزان و مراقبین سلامت، مادران باردار را شناسایی می‌کردند و برای غربالگری به مراتب بالاتر ارجاع می‌دادند که این شیوه در نظام شبکه بود. در حال حاضر این کار با استانداردهای دقیق‌تری توسط متخصصان زنان اجرایی می‌شود. پیش از اجرای این دستورالعمل‌، غربالگری اجباری و الزامی بود، اما اکنون بر اساس قانون، اختیاری است و باید بر اساس درخواست یکی از والدین و تشخیص پزشک زنان صورت گیرد.

جباری ادامه داد: براساس دستورالعمل مذکور، مادران باردار کمتر از ۳۵ سال که سابقه تولد فرزند دارای مشکلات ژنتیکی و سندروم داون ندارند، نیاز به غربالگری ندارند اما مادران بالای ۳۵ سال و کسانی که سابقه زایمان فرزندی با مشکلات ژنتیکی یا سندروم داون دارند، باید تحت غربالگری قرار گیرند که با مراجعه به کلیه متخصصان زنان و زایمان در کل کشور بر اساس این دستورالعمل می‌توانند خدمت غربالگری را دریافت کنند.

رییس اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت با اشاره به اینکه انجام غربالگری‌ها پیش از اجرای این دستورالعمل هم رایگان نبوده است، اظهار کرد: در واقع بیمه‌ها هم دیگر تنها خدمات غربالگری مشمول بیمه را بر اساس این دستورالعمل به خانم‌های بالای ۳۵ سال و کسانی که سابقه زایمان فرزندی با مشکلات ژنتیکی یا سندروم داون دارند، ارائه می‌دهند و خارج این دستورالعمل اگر قرار باشد خدمتی ارائه شود، باید هزینه آن به شکل آزاد محاسبه شود.

او در پاسخ به این سوال که در صورتی که جنین حاصل ازدواج فامیلی باشد اما مادر اولین بارداری را تجربه کند و کمتر از ۳۵ سال هم سن داشته باشد باز هم مشمول این دستورالعمل نخواهد شد؟ گفت: اگر ازدواج فامیلی باشد، آزمایش‌هایی قبل و بعد از ازدواج دارند که بر اساس دستورالعمل‌های دیگری به آن موضوع رسیدگی می‌شود.

وی افزود: در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت کلید واژه‌ای داریم به نام «حق حیات جنین» و این یعنی وقتی نطفه شکل می‌گیرد، نباید شی‌ءپنداری صورت گیرد که فکر کنیم اختیار آن با پدر یا مادر است. هیچ کجای دنیا در ادیان هم به این صورت نیست و سقط جنین به صورت عمدی کاری ناپسند است. در کشور ما که مسلمان هم هستیم، بعد از شکل‌گیری نطفه ولو جنین زیر ۴ ماه باشد، باز هم سقط حرام است.

او به ابعاد قانونی این موضوع اشاره کرد و گفت: در قانون جدید مباشرت یا معاونت در سقط جنین جرم‌انگاری می‌شود و برای فرد خاطی جرایم سنگین در نظر گرفته می‌شود. از جمله اینکه اگر فردی که در سقط دست داشته جزو گروه پزشکی باشد، پروانه پزشکی‌اش حتی با یک بار سقط جنین عمدی باطل می‌شود.

سقط جنین در ایران دخترانه شد؟

روزنامه «جام‌جم» نیز  افزایش آمار سقط جنین جنسیت دختر را در جامعه بررسی کرده است.در توضیح این خبر آمده است: ورود برای همه آزاد نیست، ورود به جهان هستی را می‌گوییم. برخی از خانواده‌ها اجازه نمی‌دهند که دختران به این دنیای پر از هیاهو راه پیدا کنند. به همین دلیل است که از همان ابتدا، بعد از بسته شدن نطفه و تعیین جنسیت، زمانی که متوجه می‌شوند جنین‌شان دختر است دست به قتل نفس می‌زنند و کمر به سقط جنین می‌بندند.

* هرچند که آمار رسمی از سقط‌جنین در کشور وجود ندارد اما پزشکان متخصص زنان و زایمان تاکید می‌کنند روزانه هزار‌ سقط‌جنین در کشور به‌صورت زیرزمینی انجام می‌شود. درصد زیادی از این سقط‌ها هم متعلق به جنین‌هایی است که در آزمایش‌های سونوگرافی، جنسیت‌شان دختر تشخیص داده شده است. برای بعضی والدین که تمایل دارند حتما یک فرزند پسر داشته باشند، سقط فرزندی که جنسیتش مطابق میل نیست بعید به نظر نمی‌رسد.

*  بسیاری از متخصصان زنان و زایمان اما سقط جنین با جنسیت دختر را تایید می‌کنند. آنها‌ می‌گویند چهره برخی والدین بعد از این که متوجه می‌شوند جنین‌شان دختر است، در هم می‌شود و حرف از سقط جنین می‌زنند. فریبا لباف، متخصص زنان و زایمان به ما می‌گوید اتفاقا بسیاری از والدینی که با آی‌وی‌اف باردار می‌شوند، تاکید می‌کنند فرزند پسر می‌خواهند. صفیه عشوری‌مقدم، متخصص زنان و زایمان هم به ما از پدری می‌گوید که بعد از ۱۷هفتگی و بعد از این که متوجه شد جنسیت فرزندش دختر است، مادر فرزند را این قدر کتک زد تا این که  بچه سقط شد.

* برخی مادران هم تمایل دارند فرزند پسر داشته باشند. آنها با آزمایش‌های خون مخصوص و در هفته‌های پایین متوجه جنسیت فرزند می‌شوند و بعد دست به سقط می‌زنند. این متخصص زنان و زایمان می‌گوید ارزش‌های غلط‌، باعث بروز این تفکر شده است. او از والدینی می‌گوید که به مرکز ناباروری او مراجعه می‌کنند و در گذشته خود  سقط جنین دختر را در پرونده دارند. عشوری‌مقدم ادامه می‌دهد در مراکز ناباروری ۵۰درصد والدین تمایل دارند فرزند پسر داشته باشند. زمانی که قرار است فقط یک فرزند به دنیا بیاورند آنها‌ هم ترجیح می‌دهند فرزندی با جنسیت خاص داشته باشند.

* علی صادقی‌تبار، رئیس پژوهشگاه ناباروری ابن‌سینا تاکید می‌کند که حتی در مرکز او هم که زوجین نابارور مراجعه می‌کنند برخی از والدین اصرار دارند که فرزندشان با روش‌های علمی پسر شود. او به ما می‌گوید هرچند که مساله حساسیت جنسیت فرزندان در دهه‌های اخیر کمتر شده است و بسیاری از خانواده‌ها برایشان فرقی ندارد که صاحب دختر شوند یا پسر ولی هنوز هم برخی از خانواده‌هایی که از مناطق کمتر  توسعه‌‌یافته کشور به مرکز او مراجعه می‌کنند دوست دارند فرزند پسر داشته باشند.