گذشته را به یاد آورید!

محققان موسسه EPFL ماده‌ای کشف کرده‌اند که می‌تواند با کمک محرکی مانند جریان برق گذشته خود را به یاد بیاورد. این ترکیب برای ذخیره و پردازش بهتر اطلاعات کارآمد است.

ماده مذکور دی اکسید وانادیوم(VO۲) نام دارد و به دلیل برخی ویژگی‌های جالب مشهور است.

بیشتر بخوانید: چشم شما چه رنگی است | رازی که چشم ها درباره شخصیت افراد فاش می کنند

به طور معمول این ماده عایق است اما هنگامی‌که دمای آن به ۶۸ درجه سانتیگراد برسد، ساختار شبکه مانند آن تغییر و مانند یک فلز عمل می‌کند. اکسید وانادیوم در این وضعیت برای به کارگیری به عنوان پوشش پنجره‌ها یا سقف‌ها به کار می‌رود و با توجه به وضعیت هوا اجازه گذر گرمای خورشید یا مسدود شدن آن را می دهد. تحقیقات پیشین نشان داده بود این ماده قادر به رسانایی جریان الکتریسیته بدون گرما است.

اکنون گروهی از پژوهشگران EPFL یک ویژگی عجیب دیگر برای اکسید وانادیوم تعریف کرده اند. محققان با به کارگیری جریان برق در نمونه این ماده، سرعت تغییر وضعیت بین عایق و رسانا بودن آن را بررسی کردند. همانطور که پیش بینی می شد، جریان الکتریسیته ماده را تا نقطه تغییر وضعیت داغ کرد و سبب تغییر آن شد. البته پس از گذر جریان برق وضعیت ماده به حالت اولیه برگشت.

اما رویدادهای پس از این آزمایش محققان را شگفت زده کرد. هنگامیکه برای دومین بار جریان برق در نمونه ماده به کار گرفته شد، سرعت تغییر وضعیت نسبت به بار نخست متفاوت بود و این امر نشان می دهد ماده نوعی حافظه مداوم از تاریخچه وضعیت خود دارد.

الیسون ماتیولی یکی از محققان این پروژه می گوید: به نظر می‌رسد دی اکسید وانادیوم نخستین مرحله تغییر وضعیت خود را به یاد می‌آورد و در انتظار مرحله بعدی است. ما تصور نمی‌کردیم چنین حافظه‌ای وجود داشته باشد و این امر با ساختار فیزیکی ماده مرتبط است. این کشفی نوین است چراکه تاکنون هیچ ماده دیگری به این شکل عمل نکرده است.

محققان با آزمایش های بیشتر متوجه شدند این ماده می تواند محرک های پیشین را تا ۴ ساعت قبل به خاطر بیاورد. آنها معتقدند حافظه دی اکسید وانادیوم حتی چند روز دوام می آورد اما ابزار مناسب برای اندازه گیری آن را نداشتند.

به گفته پژوهشگران ممکن است برخی مواد دیگر نیز توانایی مشابهی داشته باشند و یافتن آنها به ایجاد گروه جدیدی از دستگاه های پردازش داده و حافظه منجر می شود.

این تحقیق در ژورنال« نیچر الکترونیکس» منتشر شده است./ مهر