آیت‌الله ایازی: حکومتی کردن مراسم های دینی اشتباه است

آیت‌الله ایازی، عضو مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم درخصوص برگزاری مراسماتی همچون «مهمونی ده کیلومتری» با بودجه عمومی به سایت دیده‌بان ایران گفت: بریز و بپاش‌هایی که فراوان اتفاق می‌افتد، چه از بودجه‌ عمومی باشد، و چه توسط مردم، قابل قبول نیست. نهادهای فرهنگی، مردم را به خطرات و مضرات این گونه مخارج غلط و نادرست آگاه سازند الان شاهد ناراحتی مردم از برخی از این­گونه هزینه­‌ها هستیم که برای آنان قابل پذیرش نیست.

به گزارش عرشه آنلاین، از چند هفته قبل بیلبوردهای سطح شهر را به تبلیغش اختصاص دادند، پس از آن صدا و سیما به خدمت درآمد، هزینه‌های هنگفتی که به صورت رسمی میزان آن اعلام نشده است، از بودجه عمومی صرف شد تا «مهمونی ده کیلومتری غدیر» برگزار شود. گرچه برخی از اجتماعات مذهبی همچون هیئت‌های عزاداری در ماه محرم، سبقه و هویت تاریخی دارد و از سوی خود مردم برگزار می‌شود، اما برگزاری این راهپیمایی مذهبی به مناسبت عید غدیر، آن هم با بودجه عمومی، دومین سالی است که باب شده است. از این رو برخی معتقدند برگزاری این مراسم بیشتر رنگ و بوی سیاسی دارد.

 برگزاری مراسم حکومتی در زمانی که مردم با فقر و فلاکت روبرو هستند، دامن زدن به نارضایتی هاست

آیت‌الله سید محمدعلی ایازی، عضو مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم در پاسخ به این پرسش که هدف دولت به وارد شدن برگزاری مراسمات مذهبی چیست، به سایت دیده‌بان ایران گفت: «به طور کلی سنت برگزاری جشن عید غدیر حداقل از قرن سوم و چهارم تا امروز در جوامع اسلامی به ویژه مناطق شیعی به صورت مرتب برگزار می‌شده است، هرچند که این مراسم در جوامع و زمان‌ها مختلف و متنوع بوده است. از طرفی شادی و جشن در جامعه یک سنت نیکوست، برای اینکه جشن و شادی موحب نشاط جامعه و همبستگی اجتماعی می­‌شود، مردم دید و بازدید می­‌کنند، به دیدار خانواده‌­ها می­‌روند و عیدی می‌­گیرند. بنابراین مشکلی ندارد که به این شادی‌­ها دامن زده شود و تنوعی در جشن و شادی مردم رخ دهد».

وی ادامه داد: «آنچه در این هزار سال مطرح بوده این است که چه به صورت فردی و چه اجتماعی، یک حرکت مردمی و طبیعی بوده است. اما در سال‌های اخیر شاهد حرکاتی هستیم که این مراسم را از شکل مردمی خود در بخش‌­هایی از جامعه خارج کرده و شکل حکومتی و نوعی غیرطبیعی گرفته و سازماندهی متفاوتی از آن حرکت مردمی در قالب موکب­‌ها رخ داده است. بنابراین اگر با نیت و اهدافی که در گذشته بوده برگزار شود و روند هزینه کردن‌ها طبیعی و بر اساس اولویت‌ها باشد، اقدام قابل قبول و خوبی است. من با قطعیت نمی‌توانم بگویم که با چه انگیزه‌ای این مراسم‌­ها از سوی برخی نهادها برگزار می‌شود اما به نظرم اشکالات جدی در شیوه این مراسم به آن وارد است که در آینده نمود بیشتری پیدا می­کند.»

این استاد دانشگاه درخصوص اشکالات اینگونه مراسم‌ به دیده بان ایران گفت: «گاهی هزینه‌های بسیار غیرطبیعی و نامعقولی صرف برگزاری چنین مراسم‌هایی می‌شود. خصوصا اینکه این هزینه‌ها از دستگاه‌ها و بودجه‌های عمومی و دولتی تامین ‌شود. همچنین باتوجه به اینکه آنچه مردم برای این مراسم‌ها انجام می‌دهند به دلخواه خودشان است ولی اگر دستگاه‌های رسمی آن را انجام می‌دهند باید رضایت مردم را هم در خرج کردن آن همراه داشته باشند.»

حکومتی کردن مراسم های دینی اشتباه است

ایازی ضمن تاکید براینکه نباید هزینه‌ها برای گروه‌های خاصی از جامعه صرف شود، گفت: «دستگاه دولتی باید به اولویت‌ها و ضرورت‌هایی که در جامعه است، نگاه کند. امروز شاهد فقر و فلاک جامعه هستیم و بسیاری از مناطق حتی دسترسی به غذا و دارو ندارند، بسیاری از طرح­های عمرانی به دلیل کمبود بودجه تعطیل شده یا روند کندی پیدا کرده است، در نتیجه هزینه کردن از بودجه عمومی و تصدی­ گری دولت منطق معقولی ندارد و اگر چنین باشد، بر اساس اولویت‌ها تعلق نمی‌گیرد، خصوصا که گاه هزینه‌هایی می‌شود که بازخورد و نتیجه‌ای را به همراه ندارد. بنابراین  این مراسم باید به صورت طبیعی و مردمی برگزار شود.»

وی خاطرنشان کرد: «قرآن به انفاق کردن دستور داده و انفاق کردن در جایی است که خلا و نیاز باشد. انفاق پرکردن خلاء است و بریز و بپاش‌هایی که فراوان اتفاق می‌افتد، چه از بودجه‌ عمومی باشد، و چه توسط مردم، قابل قبول نیست. نهادهای فرهنگی، مردم را به خطرات و مضرات این گونه مخارج غلط و نادرست آگاه سازند الان شاهد ناراحتی مردم از برخی از این­گونه هزینه­‌ها هستیم که برای آنان قابل پذیرش نیست.»

ایازی ایجاد مزاحمت برای مردم را یکی دیگر از مشکلات چنین مراسم‌­هایی در مسیر خیابان­های عمومی و سد معبرهای طولانی دانست و گفت: «گاهی این هزینه کردن‌ها موجب اذیت و آزار مردم می‌شود. به عنوان مثال برخی از موکب‌ها جمعیت زیادی را به صف می‌کشانند که باعث راهبندان می‌شود. درصورتی که یکی از وظایف دستگاه‌های دولتی این است که نگذارند عبور و مرور مردم دچار اختلال شود. باید موکب­‌ها را در نقاطی قرار دهند که چنین مشکلی برای مردم ایجاد نکند و شادی تبدیل به اذیت و آزار و کندی عبور و مرور نشود.»

عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم همچنین درخصوص اظهاراتی که توسط برخی از سخنرانان برای توهین به دیگران عنوان می‌کنند، بیان کرد: «بحث معرفی امیرالمونین برای تداوم رسالت و مرجعیت دینی است نه برای تخریب و دعوا با اقشار و طبقات و مذاهب دیگر. داستان غدیر از سوی پیامبر و برای همه مسلمانان است و نباید آن را تبدیل به جریان مذهبی کرد.»

ایازی درباره اهداف سیاسی حاکمیت از برگزاری مراسمات مذهبی، مطرح کرد: «قطعا اگر با چنین اهدافی باشد، غلط و برای تداوم جشن و شادی دینی مضر است. استفاده ابزاری از شعائر دینی برای گروه خاص در کلان دینداری زیان‌­آور است. در این صورت اهداف کلی این شعائر مذهبی را تخریب می‌­کند و مقوله‌های دین و دینداری تبدیل به ابزاری برای گروه و هدف خاص می‌شوند که در نهایت منجر به تخریب سنت‌های مذهبی می‌شود.» / دیده‌بان ایران