پیچ خطرناک رایزنی‌ها برای احیای برجام در وین

همزمان با بازگشت علی باقری مذاکره‌کننده ارشد ایران در وین، رییس هیات فرانسوی در توییترش ایران را به بازی با آتش متهم کرد. تنها ساعاتی پس از دیدار هیات ایرانی با نماینده اتحادیه اروپا و پس از آن سایر هیات‌های کشورهای عضو برجام، رسانه‌های امریکایی یک خط خبری واحد را در گزارش‌های متنوع دنبال کردند: «رویکرد ایران در نتیجه جنگ روسیه با اوکراین سختگیرانه‌تر شده و علاوه بر مطالبه‌های مورد اختلاف پیشین، مطالبه‌های دیگری را هم روی میز قرار داده است.»

این خط خبری در حالی از سوی رسانه‌های غربی پیگیری شد که بسیاری از کارشناسان پس از شروع جنگ میان روسیه و اوکراین پیش‌بینی کردند که تهران تلاش خواهد کرد با استفاده از این فضا، شانس خود را برای افزایش ستانده‌ها در مسیر احیای برجام امتحان کند. با این‌همه یک منبع آگاه به «اعتماد» می‌گوید که تهران هیچ مطالبه جدیدی را مطرح نکرده اما طبیعتا بر مطالبه‌های پیشین که حل نشده باقی مانده بودند، اصرار دارد. 

عصر روز گذشته نیز خط خبری دیگری در تکمیل خط خبری روز دوشنبه در متهم کردن تهران به زیاده‌خواهی مطرح شد که تمرکز آن بر اختلاف‌های پادمانی میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود. رییس هیات مذاکره‌کننده انگلیس در یک رشته توییت در این باره نوشت: «سه کشور اروپایی حامی استقلال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند و مسائل پادمانی جدا از برجام پیگیری می‌شوند. ما همواره هرگونه تلاش برای زیر سوال بردن استقلال آژانس را رد کرده‌ایم.»

یک منبع آگاه درباره اصرار ایران بر بسته شدن پرونده اختلاف با آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران در گذشته می‌گوید: «این مساله از نظر ایران مهم و اساسی است. نمی‌شود که ایران مجددا محدودیت‌های زیادی بر برنامه هسته‌ای خود بپذیرد و نیز نظارت‌های وسیع و گسترده آژانس به شمول پروتکل الحاقی و حتی فراتر را قبول کند، ولی در عین حال کماکان پرونده‌هایی ادعایی به بهانه برخی موضوعات کوچک و ناچیز مربوط به دو دهه پیش مفتوح باشد. طرف مقابل به دلایل کاملا سیاسی و نه دغدغه فنی هسته‌ای با این درخواست مشخص ایران مخالفت می‌کند.

ساعات پیش روی مذاکره‌کنندگان ایران، ۱+۴ و ایالات متحده در وین حیاتی خواهد بود. با توجه به پررنگ شدن بحران میان غرب و روسیه و تبدیل شدن آن به اولویت نخست اروپا و امریکا به نظر می‌رسد که تلاش‌ها برای احیای برجام و همزمان دریافت بیشترین امتیاز در دقیقه نود چه از سوی ایران و چه طرف‌های مقابل به راه رفتن روی یک طناب باریک قابل تشبیه است که جبران سقوط از آن شاید دیگر غیرممکن باشد/ اعتماد