اگر نگران خودتان و محیط زیست هستید بخوانید | میکروپلاستیک ها در غذا و بدن انسان

پلاستیک ها پس از فرسوده شدن به قطعات کوچکی به نام میکروپلاستیک تجزیه می شوند؛ مضرات و خطرات این مواد برای بدن و سلامتی انسان را بخوانید.

هر ساله میزان زیادی پلاستیک برای بسته بندی مواد غذایی و نوشیدنی تولید می شود. بطوریکه در سال ۲۰۱۶ در کل جهان، ۳۲۲ میلیون تن پلاستیک تولید شد که ۶۰% آن توسط صنایع غذایی و آشامیدنی برای بسته بندی مواد غذایی مورد استفاده قرار گرفت. این پلاستیک ها شامل مجموعه ای از مواد شیمیایی از جمله تثبیت کننده ها، روان کننده ها، پرکننده ها و نرم کننده ها هستند.

پلاستیک ها پس از قرار گرفتن در معرض برخی از شرایط محیطی، مانند گرما فرسوده شده و به قطعات کوچکی به نام میکروپلاستیک تجزیه می شوند. در نهایت میکروپلاستیک وارد غذا و بدن انسان خواهند شد.

بطری ها و ظروف یکبار مصرف و قوطی های غذا نمونه هایی از بسته بندی های رایج مواد غذایی مبتنی بر پلاستیک، حاوی میکروپلاستیک هستند.

گرم کردن غذا در بسته‌ بندی‌ های پلاستیکی، نگهداری طولانی و نوع بسته‌ بندی پلاستیکی مورد استفاده، همگی بر میزان میکروپلاستیک‌ ها و مواد شیمیایی مضر و خطرات آنها اثر گذار هستند.

خطرات بالقوه میکروپلاستیک ها، نحوه آلوده شدن غذا به آنها و راه های کاهش قرار گرفتن در برابر این مواد مضر را بخوانید.

میکروپلاستیک های رایج در مواد غذایی

میکروپلاستیک های موجود در غذاها ترکیبی از موادی هستند که تولیدکنندگان عمدا (مانند پرکننده‌ ها و تثبیت‌ کننده‌ ها) آن را اضافه می کنند.

برخی از میکروپلاستیک های رایج موجود در غذا شامل موارد زیر هستند:

پلی اتیلن و پلی پروپیلن: این مواد باعث سبک و با دوام شدن بسته بندی ها شده و رایج ترین پلاستیک های موجود در مواد غذایی و محیط زیست هستند.

بیسفنول آ (BPA): این نرم کننده برای تولید پلی وینیل کلراید استفاده می شود.

دیوکسین: این محصول در ساخت علف کش ها و سفید کننده کاغذ استفاده شده و باعث آلوده شدن محیط زیست می شوند.

فتالات ها: این ترکیبات باعث افزایش انعطاف پذیری، شفافیت و دوام پلاستیک شده و در بسیاری از انواع بسته بندی مواد غذایی وجود دارند.

۳-کربوکسی پروپیل، carboxyisononyl، carboxyisononyl، BPA و BPF میکروپلاستیک هایی هستند که در مقادیر کمتر در مواد غذایی یافت می شوند.

مضرات میکروپلاستیک ها

همانطور که بالاتر گفته شد میکروپلاستیک‌ ها قطعاتی از تثبیت‌ کننده‌ ها، روان‌ کننده‌ ها، پرکننده‌ ها، نرم‌ کننده‌ ها و سایر مواد شیمیایی هستند. این مواد برای ایجاد تغییرات مطلوب در پلاستیک‌ ها مانند شفافیت، انعطاف‌ پذیری و دوام استفاده می شوند.

با این حال، کارشناسان بسیاری از این مواد شیمیایی موجود در میکروپلاستیک ها را به عنوان مواد سمی برای سلامت انسان طبقه بندی کرده که باعث ایجاد برخی مضرات در بدن می شوند.

در ادامه به برخی از خطرات میکروپلاستیک ها اشاره خواهد شد.

اختلال در سلامت ایمنی

طبق یک بررسی در سال 2020، افزایش التهاب ناشی از قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیک ها منجر به بروز مضراتی در سلامت روده و در نتیجه ضعیف شدن ایمنی می شود.

به دلیل وجود 70% تا 80% از سلول های ایمنی بدن در روده، روده نقش مهمی در ایمنی بدن دارد. در نتیجه هر شرایط تاثیر گذار بر سلامت روده با سلامت سیستم ایمنی نیز تداخل خواهد داشت.

قرار گرفتن مداوم در معرض میکروپلاستیک‌ ها در روده برای سلول‌ های ایمنی سمی بوده و باعث دیس‌ بیوزیس (اختلال در میکروبیوتای روده) می‌ شود. در نتیجه این شرایط باکتری‌ های بد موجود در بدن رشد بیش از حدی خواهند داشت.

دیس بیوز با برخی بیماری ها مانند بیماری پارکینسون در ارتباط است.

علاوه بر این، سطح میکروپلاستیک ها ممکن است حاوی باکتری های مضری باشد که خود خطراتی برای سلامت سیستم ایمنی بدن انسان در پی خواهند داشت.

اختلال در هورمون ها

طبق اعلام دانشمندان، حداقل 15 ماده شیمیایی مورد استفاده برای ساخت بسته بندی های پلاستیکی، مختل کننده غدد درون ریز می دانند.

اختلالات غدد درون ریز به مجموعه ای از مشکلات ایجاد شده در بخشی از سیستم غدد درون ریز اشاره دارد. این سیستم پیچیده باعث تولید و توزیع هورمون ها در سراسر بدن می شود.

در نتیجه این اختلال ساختاری شبیه به برخی از هورمون های بدن مانند استروژن، تستوسترون و انسولین تولید شده که با تقلید عملکرد طبیعی آنها مشکلاتی برای بدن ایجاد می شود.

بر اساس تحقیقات قرار گرفتن در معرض BPA باعث ایجاد ناباروری در مردان و زنان و همچنین ایجاد سندرم تخمدان پلی کیستیک می شود.

BPA برای اتصال به گیرندهای استروژن و تستوسترون، با این هورمون ها رقابت کرده و باعث کاهش میزان این هورمون ها (که در سلامت باروری نقش دارند) می شوند.

افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن

بر اساس تحقیقات، قرار گیری طولانی مدت در معرض میکروپلاستیک ها باعث ایجاد خطراتی مانند اختلال غدد درون ریز، افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و بیماری قلبی می شود.

افزایش سطوح دیوکسین ها، فتالات ها و BPs موجود در خون، با حالت های التهابی پیش از بیماری، اختلال در گلوکز ناشتا، مقاومت به انسولین و چاقی در ارتباط است. این عوامل در افزایش قابل توجه احتمال ایجاد دیابت نوع 2 موثر هستند.

طبق برخی تحقیقات، قرار گرفتن در معرض این میکروپلاستیک ها در مواد غذایی، خطراتی به اندازه دنبال کردن یک رژیم غذایی نامتعادل برای سلامتی و ابتلا به بیماری‌ های مزمن دارد.

میزان قرار گیری در برابر میکروپلاستیک ها

میکروپلاستیک زیادی در محیط وجود دارد. تولید گسترده جهانی پلاستیک و آلودگی گسترده دلیل این میزان میکروپلاستیک هستند.

بر اساس تحقیقات یک فرد در کشور آمریکا سالانه بیش از 50000 ذره میکروپلاستیک را تنها از مواد غذایی دریافت می کند.

این میزان برای فرد مصرف کننده منظم آب معدنی 90000 و در صورت استنشاق میکروپلاستیک ها از منابع غیرغذایی 120000 است.

نویسندگان یک مطالعه در سال 2019 به طور متوسط 20 میکروپلاستیک در هر 10 گرم نمونه مدفوع از هشت شرکت کننده شناسایی کردند.

طبق این یافته ها می توان دریافت که میزان میکروپلاستیک‌ هایی که افراد با آن در تماس هستند بسیار بیشتر از آن چیزی است که کارشناسان زمانی پیش‌ بینی می‌کردند.

کاهش قرار گیری در برابر میکروپلاستیک ها

حذف کامل قرار گیری در برابر میکروپلاستیک ها تقریبا غیر ممکن است اما می توان میزان آن را کاهش داد.

در اینجا چند نکته موثر برابر کاهش قرار گیری در برابر میکروپلاستیک ها ارائه می شود:

1. استفاده از از بطری های آب شیشه ای یا فولادی ضد زنگ

میزان میکروپلاستیک ها در افراد استفاده کننده از بطری های آب پلاستیکی تقریبا 2 تا 3 برابر بیشتر از افرادی است که از بطری های آب جایگزین استفاده می کنند.

گرما و زمان‌ طولانی نگهداری آب بطری احتمالا دلیل افزایش انتقال میکروپلاستیک‌ ها از بسته‌ بندی به غذا و آب و در نهایت بدن انسان است.

برای کاهش قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیک ها باید از بطری های شیشه ای یا فولاد ضد زنگ را جایگزین انواع یکبار مصرف یا حاوی BPA کرد.

2. محدود کردن غذاهای بسیار فرآوری شده

طبق تحقیقات مصرف بیشتر غذاهای بسیار فرآوری شده (مانند همبرگر، غذاهای آماده، سیب زمینی سرخ شده، بستنی، نوشابه و غذاهای کنسرو شده) باعث افزایش سطوح میکروپلاستیک فتالات در بدن انسان می شود. این مساله کودکان را بیشتر تحت تاثیر قرار می دهد.

به عقیده کارشناسان کیفیت پایین غذاهای بسیار فرآوری‌ شده، همراه با مضرات میکروپلاستیک های موجود در آن ها عامل ایجاد بیماری‌های مزمن از جمله بیماری قلبی هستند.

بنابراین باید غذاهای کامل و غذاهای کم فرآوری شده را انتخاب و غذاهای بسیار فرآوری شده را از رژیم غذایی خود محدود یا حذف کرد. این امر با کاهش سطوح میکروپلاستیک های مختل کننده غدد درون ریز در بدن همراه خواهد بود.

3. انتخاب بسته بندی سازگار با محیط زیست

استفاده از بسته بندی سازگار با محیط زیست یکی دیگر از موارد موثر برای کاهش قرار گیری در معرض میکروپلاستیک ها و وارد شدن آنها به مواد غذایی است.

به همین دلیل بهتر است موارد زیر را انتخاب کنید:

جعبه های ناهار، کاسه ها و ظروف ساخته شده از بامبو

کاسه ها و ظروف نگهداری از جنس برنج

ظروف نگهداری شیشه ای، کاسه های قابل حمل و بطری های آب

جعبه های بنتو ساخته شده از فولاد ضد زنگ و ظروف آب قابل استفاده مجدد

خلاصه

میکروپلاستیک‌ ها قطعاتی از تثبیت‌ کننده‌ ها، روان‌ کننده‌ ها، پرکننده‌ ها، نرم‌کننده‌ ها و سایر مواد شیمیایی هستند. این مواد برای ایجاد ویژگی‌ های مطلوب در پلاستیک‌ ها مانند شفافیت، دوام و انعطاف‌ پذیری استفاده می‌ شوند.

میکروپلاستیک ها وارد مواد غذایی شده و باعث ایجاد مضراتی برای سلامتی مانند افزایش التهاب، اختلال در گلوکز ناشتا، مقاومت به انسولین، دیابت نوع 2 و بیماری قلبی در بدن انسان می‌ شوند.

قرار گیری در برابر میکروپلاستیک ها از طریق غذا زیاد است. با این حال با محدود کردن مصرف غذاهای بسیار ف