وظیفه سازمان بورس چیست ؟

 درجلسه  هیات وزیران، با توجه به صلاحیت تخصصی، سلامت مالی و تجربه پیشین، آقایان میرفیض فلاح شمس، علی سعیدی و احمد شعبانی به عنوان سه خبره مالیِ شورای عالی بورس انتخاب شدند.

ممکن است شما هم در اخبار و یا از اطرافیانتان شنیده باشید که شورای عالی بورس یک قانونی را تصویب کرده است. شورای عالی بورس و اوراق بهادار (که مختصرا به آن شورای عالی بورس میگوییم)، نقش اساسی و اصلی در تعیین راهبردهای بازار سرمایه و نظارت بر سازمان بورس را دارد. این یعنی درواقع شورای عالی، ناظر سازمان بورس است. این شورا مرجع سیاست گذاری های بازار سرمایه است.این شورا بالاترین رکن بازار اوراق بهادار است و تصویب سیاست های کلان بازار سرمایه بر عهده آن است.

این شورا بالاترین رکن بازار اوراق بهادار است که تصویب سیاست‌ کلان و خط مشی بازار در قالب سیاست‌های کلی نظام و قوانین و مقررات مربوط و همچنین اتخاذ تدابیر لازم برای ساماندهی و توسعه بازار اوراق بهادار و اعمال نظارت عالیه بر اجرای قانون بازار اوراق بهادار از مهمترین وظایف آن است.سازمان بورس و اوراق بهادار یک موسسه عمومی غیر دولتی می باشد و توسط اعضای ۵ نفره هیئت مدیره مدیریت می‌شود. این سازمان زیر نظر شورا، بر اجرای قوانین و مقررات، تنظیم و تدوین مقررات و ایفای سایر وظایف تعیین‌شده در قانون نظارت می کند.

شورای عالی بورس از چه کسانی تشکیل شده است:

شورای عالی بورس، از ۱۲ نفر تشکیل شده است این دوازده نفر به ترتیب زیر هستند:

1. وزیر امور اقتصاد و دارایی
2. وزیر صنعت معدن و تجارت (یا معاون او)
3. رئیس کل بانک مرکزی کشور
4. روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون
5. رئیس سازمان بورس اوراق بهادار
6. دادستان کل کشور یا معاون او
7. یک نماینده از طرف کانون ها

 جایگاه های حقوقی این شورا (جایگاه حقوقی به جایگاهی میگوییم که وابسته به مسئولیت شخص باشد نه خود شخص – مثل وزیر اقتصاد) ثابت هستند و جایگاه های حقیقی این شورا (نمایندگان بورس کالا و خبرگان مالی) هر ۵ سال یکبار تغییر خواهند کرد.این افراد می توانند حداکثر در دو دوره حضور داشته باشند و افرادی که جزو کارکنان بورس و اوراق بهادار و جزو هیئت مدیره می باشند، امکان حضور در این شورا را ندارند.

سایر سمت های افراد حاضر در شورا عالی بورس و اوراق بهادار متناسب با عزل و نصب دوره ای متفاوت می باشد و هر کدام از این افراد پس از عزل از منصبشان باید این شورا را ترک کنند.

سلسله مراتب در شورای عالی بورس به چه صورت است:

رئیس این شورا، وزیر اقتصاد و دارایی کشور است و دبیر این شورا هم رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار میباشد. نکته مهم این است که طبق قانون، مصوبات این شورا باید ثبل از اجرایی شدن به تایید رئیس شورا برسد و اگر وزیر اقتصاد یک مصوبه را تایید نکند، این مصوبه اجرا نخواهد شد. پس در اینجا متوجه میشویم که نقش وزیر اقتصاد و به طور کلی دولت در بازار سرمایه چقدر پررنگ است و این مساله استقلال بورس را میتواند خدشه دار کند.

بانک مرکزی هر کشور به صورت مستقل از دولت کار میکند و وظیفه اش، حمایت از ارزش پول ملی است. به همین نسبت، بورس هم باید مستقل باشد تا هدفش که حداکثر کردن سود سهامداران و حمایت از آنها در بازار است را پیگیری کند. ممکن است گاهی حداکثر کردن منافع سرمایه گذاران با سیاست های دولت همسو نباشد.

برای جلوگیری از اینکه افراد به نفع خودشان تصمیماتی را بگیرند، افراد حاضر در این شورا موظف هستند که فعالیت های مالی و اقتصادیشان و شغل های پاره وقت یا تمام وقت خود را که طی دوسال اخیر داشته اند، به رئیس قوه قضاییه گزارش دند تا از سلامت عملکرد این شورا اطمینان حاصل شود.

بعلاوه این افراد چون از اطلاعات نهانی باخبر اند. از معامله به صورت مستقیم و غیرمستقیم در بورس و خرید و فروش سهام و یا انواع دیگر اوراق بهادار منع شده اند. طبق قانون علاوه بر اینکه اعضای این شورا نمیتوانند در بورس معامله کنند، مشارکت در معامله هم برایشان جرم تلقی خواهد شد.براساس قانون، هرگونه افشای اطلاعات نهانی توسط اعضای این شورا، ممنوع است. این موضوع حتی تا بعد از اینکه این شورا را ترک کردند هم ادامه خواهد داشت.