بحران جهانی روغن به ایران رسید؟

آغاز جنگ روسیه و اوکراین منجر به کاهش تجارت روغن آفتابگردان شد. حال به نظر می‌رسد کمبود جهانی روغن آفتابگردان، به ایران هم رسیده است؛ چنانکه در سطح بسیاری از خرده‌فروشی‌ها روغنی یافت نمی‌شود. آن‌طور که بعضی از شهروندان می‌گویند برخی از معازه‌داران هم به ترفتدهای جدیدی روی آورده‌اند. به طور مثال تعدادی از فروشگاه‌های شهر آباده در استان فارس، در ازای فروش یک عدد روغن مشتریان را مجبور به خرید یک تن ماهی هم می‌کنند.

اما چرا شرایط بازار روغن آفتابگردان بحرانی شد؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد روسیه و اوکراین تامین حدود ۸۰ درصد روغن آفتابگردان جهان را برعهده داشتند. در همین زمینه ایوگن اوسیپوف، یکی از کارکنان شرکت بازرگانی کرنل، پنجم آوریل به تلویزیون بلومبرگ گفت که به دلیل حمله روسیه، صادرات اوکراین ۹۵ درصد کاهش یافت.

این بحران محدود به جغرافیای اوکراین و روسیه نمی‌شود. کشورهای دیگر در نقاط مختلف جهان نیز با چالش نایاب شدن روغن آفتابگردان مواجه شده‌اند. بر همین اساس در برخی از رستوران‌های آلمان، فروش چیپس به ‌دلیل دشواری دستیابی به روغن پخت و پز ممنوع شد. ایران نیز از آسیب‌های این بحران مصون نمانده است. البته طی سال‌های گذشته مسائلی مانند تحریم، سیاست‌های نادرست ارزی و… بازار روغن ایران را تحت الشعاع قرار داده بود.

اما اکنون این بازار با چالش جنگ جدید در شرق اروپا نیز درگیر شده است. طوریکه طی چند هفته اخیر بعضی از فروشگاه‌ها در قبال درخواست مشتریان برای خرید روغن از انبار خالی خود سخن به میان می‌آورند و یا فروش ان را مشروط و منوط به کالای دیگری نظیر تن ماهی یا کالاهای کم تقاضای خود می‌کنند.

امیرهوشنگ بیرشک، دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران، درباره تاثیر بحران اوکراین بر بازار روغن به تجارت‌نیوز گفت: جنگ روسیه و اوکراین نه‌تنها در کشور ما، بلکه در تمام دنیا تاثیر خود را گذاشت. چراکه اوکراین یکی از تامین کنندگان عمده روغن آفتاب‌گردان بود.

او افزود: این جنگ باعث افزایش قیمت جهانی و کم شدن میزان تجارت روغن شد.

بحران جهانی روغن را نهادهای بین المللی هم تائید می‌کنند در همین زمینه سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد ،فائو، در گزارشی آورد: درگیری نظامی روسیه و اوکراین صادرات را متوقف کرد. همین امر باعث شد قیمت غلات و مواد غذایی افزایش یابد و منجر به یک بحران جهانی شده است.

پیش از این تشدید خشکسالی در ایالات متحده و چین، کمبود تولید مواد غذایی را به همراه داشت. حالا  روسیه و اوکراین هم قادر به جبران کسری صادرات مواد غذایی از جمله روغن آفتابگردان نیستند.

علاوه بر این، افزایش قیمت سوخت و کود منجر به اختلال در زنجیره تامین، کاهش مقدار محصول و کیفیت تغذیه شد.

گذشته از این گزارش فائو، گروه تحقیقات بازار جهانی نیز تخمین می‌زند که تولید دانه و روغن آفتابگردان توسط اوکراین تنها در سال جاری میلادی حدود پنج میلیون تن کاهش یابد./ تجارت نیوز