عمق فاجعه متروپل اینجاست

 ابراهیم بهشتی: حادثه دلخراش ریزش ساختمان متروپل در آبادان در حکم آژیر خطری بود که هر چند مدت یکبار به صدا در می آید اما با بی توجهی مسئولان خسارات جبران ناپذیری را تحمیل می کند و می رود تا باز در نقطه ای دیگر خودنمایی کند. 

بر خلاف حادثه پلاسکو در تهران  که هیاتی ویژه، مسئول تهیه گزارش کارشناسی در باره آن شدند، در آبادان چنین هیاتی تشکیل نشده و تا کنون هم گزارش جامع و رسمی درباره دلایل ریزش ساختمان متروپل منتشر نشده است. 

با این حال روز پنج شنبه 19 خرداد در جلسه شورای عالی استان ها، گزارشی از سوی مسئول آسیب شناسی حادثه متروپل در این شورا قرائت شد که عمق فاجعه را بیشتر نمایان می کند و زمینه ساز نگرانی برای هر شهروندی در ایران است. 

 کوروش حصیرباف در گزارش خود با بیان اینکه « مسایل ایمنی و مبحث سوم و دهم مقررات ملی ساختمان و مقرارت قانونی ساختمان اصلا در این ساختمان اعمال نشده است» گفت: « اگر کوچک ترین مقررات اعمال می‌شد، این اتفاق نمی‌افتد.»

خلاصه گزارش یاد شده که بیان گر ناکارآمدی دستگاههای مرتبط و مختلف و البته موجب تاثر و نگرانی است همین یک جمله است که  اگر کوچکترین مقررات اعمال می شد این اتفاق نمی افتاد. 

بخش هایی از گزارش ارائه شده در نشست شورای عالی استان ها به این موارد مهم اشاره دارد؛ 

•  شروع پروژه قبل از صدور پروانه بوده است. سال ۹۶ اداره اطلاعات آبادان درباره تخلفات گسترده پروژه قبل از صدور پروانه به دادستانی نامه می زند و دادستانی هم به شهرداری تذکر می دهد در پروانه و ادامه کار پیمانکار بازنگری کند.
• - نقشه پروژه در دفتر طراحی «نقش‌یار» طراحی می‌شود و ناظر پروژه هم همین  دفتر است در حالی که بر اساس قانون باید هم طراحی نقشه و هم نظارت به سازمان نظام مهندسی واگذار می‌شد.
• ضعف دیگر  پروژه واگذاری به شخصی (عبدالباقی) است که ذیصلاح نیست و صلاحیت ساخت و ساز ندارد و فردی عادی است. تنها به دلیل توانمندی از نظر مالی واگذار می‌شود.
• شهرداری هم در این مساله ورود جدی نمی کند . در سال ۱۴۰۱ هم با وجود تذکرات و نقص های فنی زیاد، پروژه پیش می‌رود و  عبدالباقی هم توجهی به این مشکلات نمی‌کند.
• بر اساس ماده ۶۵ برنامه توسعه کشور آن تمام اختیارات اقتصادی بر عهده رییس سازمان منطقه آزاد اروند بوده است و مدیران دولتی اختیاری در آن منطقه نداشته اند و شهرداری هم باید با هماهنگی منطقه آزاد نظارت کند که این دوگانگی مدیریت مشکلات زیادی به وجود آورده است.
• در گرمای تابستان آبادان باید عمل آوری بتن به درستی انجام می‌شد که مشاهدات نشان می‌دهد این کار به درستی انجام نشده است.  
•  در قسمت های از سازه میلگرد به اندازه کافی استفاده نشده است و جوشکاری که اهمیت زیادی دارد نصفه کاره رها شده بود و ستون ها در محل جوشکاری شده بود که آیین نامه مبحث دهم مقررات ملی ساختمان تاکید می‌کند که در پروژه‌های بزرگ باید جوشکاری در کارخانه انجام شود و کیفیت کافی را داشته باشد.
• به دلیل بالا بودن سطح آب نباید ۳ طبقه  به پروژه اضافه می‌شد اما می‌بینیم که اضافه شده است.   

این سیاهه تخلفات و بی توجهی ها حکایت از آن دارد که همه نهادها و مسئولان مرتبط با پروژه مترو پل در انجام وظیفه خود کوتاهی و از رعایت قوانین مرتبط تخلف داشته اند. تاسف بار تر اینکه نهادهای نظارتی و دادستانی هم بر اساس این گزارش از وقوع تخلفات یا کوتاهی ها اطلاع داشته اند و انجام وظیفه خود را نهایتا در دادن یک تذکر و نامه خلاصه کرده اند. 

نکته قابل تامل و آنچه عمق فاجعه خوانده شد همینجاست که در حادثه آبادان، مقصر یک نهاد یا سازمان نبوده است که نگرانی ها یا مطالبات متوجه همان یک نهاد و سازمان شود. همه  نهادها به نحوی کوتاهی کرده اند و این کوتاهی جمعی در حکم شلیک به اعتماد مردمی است که در ساختمان ها و برج هایی شبیه متروپل در سراسر ایران زندگی می کنند یا  در برج های تجاری کسب و کار یا تردد می کنند. 

در همان جلسه پنج شنبه، امیر خدری نماینده استان خوزستان در شورای عالی استانها با بیان این که متروپل بخشی از مشکلات استان خوزستان است که با دست نالایق مسئولان ایجاد شده، هشدار داد که ما صدها متروپل در استان داریم.

واقعیت اما این است که ما صدها متروپل در ایران داریم که وضعیت آنها محصول دریغ کردن از بدیهی ترین و ابتدایی ترین اصول است. آقایان مسئولان تصمیم ساز و مجری و ناظر، براستی مطالبه « اعمال کوچک ترین مقررات» انتظار زیادی است از طرف مردم!