پیش‌بینی مهم درباره آینده لیر ترکیه | آخرین سنگر لیر رها می‌شود؟

نرخ دلار به لیر دوباره به حدود ۱۳.۸ رسیده است. در حالی‌که ارزش هر دلار آمریکا در ترکیه در هفته‌های پایانی سال میلادی ۲۰۲۱ به بیش از ۱۸ نیز رسیده بود با وعده جبران زیان کاهش ارزش لیر در برابر سایر ارزها از سوی بانک مرکزی ارزش لیر به صورت محسوسی تقویت شد و به کمتر از نرخ برابر دلار به لیر نیز به کمتر از ۱۱ رسید. اما این ریزش دوام چندانی نداشت و در همین سه هفته گذشته دوباره نرخ برابری دلار به لیر بیش از ۳۰ درصد رشده داشته است و حالا به سطح ۱۳.۸ رسیده است. آمار نگران‌کننده از تورم ترکیه و همچنین ادامه نزول خالص ذخایر ارزهای خارجی بانک مرکزی ترکیه فضا را برای ریزش دوباره ارزش لیر آماده کرده است.

در انتظار سقوط آزاد لیر؟

نرخ تورم ماه دسامبر ترکیه عدد عجیب نزدیک به ۱۴ درصدی را به ثبت رساند. به این معنا که میانگین قیمت کالاها در ترکیه در دسامبر نسبت به یک ماه قبل ۱۳ درصد رشد داشته است. در نتیجه تورم سالانه ترکیه در ماه دسامبر به بیش از ۳۶ درصد رسید. بیشترین سهم از رشد تورم در ترکیه به بخش حمل و نقل اختصاص داشت که جهش بیش از ۵۰ درصدی را نسبت به یک سال قبل تجربه کرده بود. بخش غذا نیز در روند یک ساله رشد بیش از ۴۰ درصدی را به ثبت رساند. تورم ترکیه به بیش از مقدار خود در ۲۰ سال گذشته رسید.

رویترز نیز در آخرین اخبار خود از ادامه روند نزولی خالص ارزهای بین‌المللی بانک مرکزی ترکیه به ۸.۶ میلیارد دلار برای هفته منتهی به ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱ (کمتر مقدار از سال ۲۰۰۲) اشاره کرده است. این عدد برای هفته منتهی به ۱۷ دسامبر حدود ۱۲.۱ میلیارد دلار بوده است. حالا انتظار برای انتشار ذخایر ارزهای خارجی بانک مرکزی ترکیه وجود دارد.

نوسان ارزش لیر ترکیه

در شرایطی این آمار منتشر می‌شود که نرخ دلار به لیر در سطح روانی قابل توجهی قرار گرفته است. نرخ حدود ۱۳.۸ تا ۱۴ برای دلار به لیر از آن جهت دارای اهمیت است که بانک مرکزی ترکیه پیش از موج سنگین ریزش لیر و رشد نرخ دلار به لیر تا سطح ۱۸ چندین بار در برابر عبور این نرخ از این سطح با عرضه سنگین دلار مقاومت کرده بود.

در ۲۲ آذرماه در گزارشی با عنوان «آخرین سنگر لیر رها می‌شود؟» از اهمیت این نرخ به عنوان آخرین مقاومت در برابر ریزش‌های غیرقابل کنترل برای لیر اشاره کردیم. حالا دوباره در شرایطی ارزش دلار در مسیر صعودی خود به ۱۳.۸ رسیده است که بار دیگر اگر اخبار منفی از ذخایر یا اقتصاد ترکیه منتشر شود احتمال عبور از این سطح وجود دارد. این بار دیگر شاید هیچ‌کدام از وعده‌های اردوغان یا بانک مرکزی ترکیه نتواند موج ریزشی لیر را کنترل کند. بی‌اعتبار شدن یک بانک مرکزی و سیاست‌گذار اقتصادی در نهایت می‌تواند بحرانی عظیم را به دنبال داشته باشد. باید منتظر ماند که آیا ارزش دلار در ترکیه از سقف تاریخی خود عبور می‌کند یا خیر. با شرایط کنونی و عدم عقب‌نشینی اردوغان از سیاست‌های اقتصادی خود چنین رخدادی محتمل به نظر می‌رسد. اگر چنین شود علاوه بر تشدید التهاب در اقتصاد ترکیه و احتمال افزایش اعتراض‌ها به دولت حاکم شاید تنها راه‌حل انتظار برای کمک‌های خارجی یا یک سیاست انقباضی سنگین برای جلوگیری از ارزش لیر باشد. باید منتظر روزهای آتی بود./ بورسان