دردسر بزرگ صندوق بازنشستگی از طرح همسان‌سازی حقوق بازنشستگان

ناترازی منابع و مصارف در صندوق‌های بازنشستگی سبب شده تا ابرچالشی که سال‌هاست فعالان اقتصادی در خصوص آن هشدار داده‌اند، گریبان بازار سرمایه را نیز بگیرد. براساس آمارهای گزارش شده از سوی وزارت رفاه، نسبت مصارف به منابع که از آن می‌توان به عنوان شاخصی برای ارزیابی توان مالی صندوق‌ها استفاده کرد، در سه صندوق تامین اجتماعی، بازنشستگی کشوری و بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر با ۲۴ درصد افزایش از ۷۷درصد سال۱۳۹۷ به ۱۰۱درصد در سال۱۳۹۸ رسید.

هرچه این شاخص کمتر باشد، صندوق پایداری مالی بیشتری دارد و حالا افزایش نسبت مصارف به منابع خبر از کاهش توان مالی صندوق‌های بازنشستگی در ایران می‌دهد. در صندوق بازنشستگی کشوری شرایط نامناسب‌تری را شاهد هستیم به طوری که این نسبت از ۱۸۸درصد در سال۱۳۹۴ به ۲۵۵درصد در سال۱۳۹۹ (معادل ۳۶ درصد افزایش) رسیده است. در سال گذشته نیز شاهد رشد مصارف این صندوق ناشی از سیاست همسان‌سازی حقوق بازنشستگان بودیم. این ناترازی عملا نیاز به نقدینگی را در صندوق‌های بازنشستگی افزایش داده است.

ضمن آنکه براساس برآورد سازمان تامین اجتماعی، کسری نقدینگی این سازمان تا سال ۱۴۰۰ به حدود ۷۳ هزار میلیارد تومان رسیده که علاوه بر آن گزارش‌ها از بدهی ۸۵ هزار میلیارد تومانی تامین اجتماعی به سیستم بانکی حکایت می‌کند.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد احتمالا کسری نقدینگی سازمان تامین اجتماعی تا سال ۱۴۰۵ با افزایش بیش از ۳۵۰ درصدی به ۳۹۰ هزار میلیارد تومان برسد.

شراطی که باعث تغییر ماموریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری به افزایش دسترسی به منابع نقدی به جای افزایش سودآوری و عدم تساوی حقوق سامداران این صندوق‌ها به اعتماد سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه آسیب وارد شده و ارزشگذاری این شرکت‌ها در بازار ثانویه نیز تحت‌الشعاع قرار گیرد.