تپسی به بورس رفت

احسان مرادی، مدیرعامل شرکت تأمین سرمایه کاردان به عنوان ارزش‌گذار، مشاور پذیرش و متعهد خرید عرضه اولیه سهام نخستین استارت آپ تاکسیران اینترنتی بازار سرمایه گفت: این عرضه به روش گشایش نماد به سرمایه گذاران واجد شرایط که شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است در حالی امروز انجام شد که بر اساس ماده ۶ مکرر ۳ دستورالعمل پذیره نویسی و عرضه اولیه اوراق بهادار پنجاه درصد از سهام خریداری شده در روز عرضه اولیه توسط سرمایه گذاران واجد شرایط، تا ۹۰ روز پس از تاریخ عرضه اولیه امکان عرضه در بازار نخواهد داشت.

مرادی با بیان اینکه در عرضه اولیه امروز، قیمت هر سهم ۹۳۹ تومان و ارزش بازار ۱,۱۰۰ میلیارد تومان برای نماد معاملاتی تپسی در تابلوی معاملات بازار دوم فرابورس رقم زده شد، گفت: شرکت‌های استارت آپی همچون تپسی نباید به مثابه شرکت‌های تولیدی در سبد سرمایه گذاری ها نگریسته شوند و در صورت تداوم انضباط مالی و پایش روزانه و ماهانه فعالیت‌های عملیاتی و مالی خود بطور حتم از چشم انداز سودآوری مناسبی برخوردار خواهند بود.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به ویژگی‌های ذهنی و روحی سرمایه گذاران و فعالان شرکت‌های استارت آپی در پذیرش ریسک نسبت به سایر کسب و کارها، عنوان کرد: شاید قریب به ۹۰ درصد مردم جامعه علاقه‌ای برای تجربه کردن یک رویداد برای بار اول نداشته باشند و اغلب منتظر می‌مانند تا با مرور تجربه‌های دیگران، تصمیم گیری کنند. مثال این موضوع را می‌توان در نحوه اقبال عموم مردم به فروش غذای یک رستوران جدید یا فعالیت یک برند آرایشی و بهداشتی که به تازگی پا به عرصه کسب و کار گذاشته در مقایسه با برندهای با پیشینه بالاتر مقایسه کرد.

وی با اشاره به تفاوت دیدگاه ارزش‌گذاری دارایی‌ها در مواجه با شرکت‌های استارت آپی با سایر دارایی‌های مشهود، افزود: نگاه کارشناسی در بازار سرمایه منطق ارزش‌گذاری بر مبنای دارایی پایه را در حالی می‌پذیرد که در کسب و کارهای استارت آپی چنین نگاهی نسبت به پلتفرم‌های ایجاد شده در فضای تجارت نمی‌توان به آسانی یافت.

به گفته وی در فضای کسب و کار استارت آپی علاوه بر تولید کننده، امکان ایجاد ظرفیت جدید برای مصرف کننده نیز نسبت به مقیاس‌های موجود ایجاد کرد منتهی بحثی که در این بین وجود دارد اینکه اساساً در چنین شرکت‌هایی که با هزینه بالای سرمایه گذاری و حتی زیان دهی مواجه هستند چرا با قیمت‌های بالا در بورس‌ها ارزش‌گذاری و معامله می‌شوند. باید گفت این موضوع در تمام بورس‌های دنیا وجود داشته و شامل سهام حتی شرکت‌هایی همچون آمازون نیز شده است چراکه ریسک پذیری در این شرکت‌ها به تبع شدت و ضعف آن می‌تواند بازده مورد انتظار را بسیار تحت تأثیر قرار دهد.

مدیرعامل نهاد مالی ارزشگذار سهام تپسی پیرامون حل موضوع ارزش‌گذاری این شرکت استارت آپی گفت: با بهره گیری از استاندارد شماره ۱۵ حسابداری بین المللی معروف به IFRS پیرامون نحوه برخورد با مخارج و تعیین تکلیف آنها مبنی بر اینکه چه بخشی از سرفصل‌های هزینه‌ای قابل انتقال به سرفصل حقوق صاحبان سهام و سرمایه شرکت می‌شود و در نهایت چگونه به مرور زمان مستهلک می‌شود ، مشکل شناسایی و ثبت درآمدها و هزینه‌های شرکت برطرف شد.

در عین حال اقدام‌های نظارتی و قانونی فرابورس منجر به پذیرش و رعایت الزاماتی همچون عدم خروج منابع حاصل از عرضه اولیه سهام تپسی از شرکت و برگشت این منابع به چرخه نقدینگی آن و یا فریز ۶۰ درصد سهام مدیریتی شرکت به منظور ممانعت از احتمال فروش سهم برخی مدیران در موعد خروج از ترکیب سهامداری است.

دغدغه دیگر نهاد ناظر بازار سرمایه موضوع انتفاع شرکت از افزایش سرمایه بود که سهامداران عمده متعهد شدند افزایش سرمایه شرکت از محل صرف سهام صورت بگیرد تا به این ترتیب منابع حاصل از فروش سهام جدید به داخل شرکت بازگردد.

مرادی با بیان اینکه می‌بایست در بازار سرمایه برای تمام سلایق همواره گزینه و ابزار مناسب داشت، عنوان کرد: برای بلوغ عمیق‌تر بازار سرمایه باید این اختیار را برای سهامدار قائل بود که در مقایسه سهام‌های پر ریسک و یا کم ریسک، قضاوت بر عهده خودش باشد و بورس‌ها تنها بر روی نظارت بر انتشار به موقع اطلاعات مالی و شفاف برای عموم مردم تمرکز کنند.

به گفته وی در مقطعی از زمان عرضه‌های اولیه سهام در بازار با سودهای بدون ریسک ۱۰۰ تا ۵۰ درصدی روبرو بود اما الان اگر چنین شرایطی به سر آمده بخاطر توسعه ابعاد بازار و تعریف سرمایه گذار حرفه‌ای در بازاری است که خواندن صورت‌های مالی و بررسی آنرا قبل از ورود به سهم یا ابزار مالی مدنظر خود پیش فرض می‌داند.

مدیر عامل تأمین سرمایه کاردان افزود: حدود ۲ سال است که همراه این شرکت هستم و طی این مدت این شرکت تلاش فراوانی برای ورود به بازار سرمایه و جذب سرمایه از این طریق کرده است. در این ۲ سال همواره تصور می‌شد حداکثر تا دو ماه بعد، عرضه اولیه انجام خواهد شد حتی شرکت، خود را آماده عرضه سهام در دهه فجر سال ۹۹ کرده بود اما به علل مختلفی این اتفاق رخ نداد و حتماً اگر در این ۲ سال، فرآیند جذب سرمایه از طریق ورود تپسی به بازار سرمایه انجام می‌شد، این شرکت توان اجرای بسیاری از طرح‌ها و برنامه‌ها و حرکت همپای رقیب خود را داشت.

موضوع بعدی این است که رفاه مصرف کننده در ایجاد انحصار در بازار نیست. اگر رقیب تپسی، به ارائه انحصاری خدمات در بازار تبدیل شود، قطعاً در بلند مدت تمام مصرف کنندگان خدمات که مردم جامعه ما هستند، متضرر خواهند شد./ مهر